زانایان كۆتایى به‌ نه‌خۆشیى شێرپه‌نجه‌ ده‌هێنن

12/01/2020 هەمەڕەنگ

نه‌وا
ژماره‌یه‌ك زانا له‌ تاقیكردنه‌وه‌یه‌كى نوێدا كۆتایى به‌ شێرپه‌نجه‌ ده‌هێنن و تاقیكردنه‌وه‌كه‌ش تائێستا ته‌نها له‌سه‌ر مشك بوه‌ و سه‌ركه‌وتنى به‌ده‌ستهێناوه‌.
به‌پێى راپۆرتێكى رۆژنامه‌ى "ده‌یلى مه‌یڵ"ى به‌ریتانى، تاقیكردنه‌وه‌یه‌كى مژده‌به‌خش له‌لایه‌ن ژماره‌یه‌ك زاناوه‌ ئه‌نجامدراوه‌، كه‌ بوه‌ته‌هۆى له‌ناوبردنى خانه‌ شێرپه‌نجه‌ییه‌كان به‌ته‌واوه‌تى و ئه‌وه‌ش له‌سه‌ر مشك تاقیكراوه‌ته‌وه‌و به‌ته‌واوه‌تى سه‌ركه‌وتنى به‌ده‌ستهێناوه‌.
به‌پێى زانیاریه‌كان، له‌تاقیكردنه‌وه‌كه‌دا ئۆكسیدى مس به‌شێوه‌یه‌كى زۆر ورد به‌كارهێنراوه‌ و ماده‌كه‌ تایبه‌ت به‌و تاقیكردنه‌وه‌یه‌ دروستكراوه‌، به‌شێوه‌یه‌ك مسه‌كه‌ له‌ تاڵى مو باریكتره‌ و زۆر ورده‌، گرێ شێرپه‌نجه‌ییه‌كانى ئه‌و مشكانه‌یان پێ كوتیوه‌، كه‌ گرێى شێرپه‌نجه‌ییان هه‌بوه‌ و به‌ته‌واوه‌تى چاكبونه‌ته‌وه‌ و گرێكان نه‌ماون.
ئه‌و زانایانه‌ ئاماژه‌یان به‌وه‌داوه‌، هیوایان هه‌یه‌ ئه‌و چاره‌سه‌ره‌ شوێنى چاره‌سه‌رى كیمیاوى بگرێته‌وه‌، كه‌ زۆر ئازاربه‌خش و هیلاككه‌ره‌.
لاى خۆیشیانه‌وه‌ پرۆفیسۆر "ستیڤان سوینن" و دكتۆر "بیلا مانشیان" له‌زانكۆى KU Leuven ى ئه‌ڵمانى كه‌ كاریان له‌پرۆژه‌كه‌دا كردوه‌ وتویانه‌ "ئه‌گه‌ر ئۆكسیدى كانزاكان به‌رێژه‌یه‌كى زۆر له‌ نه‌خۆش بدرێت ئه‌وا مه‌ترسى دروستده‌كات، به‌ڵام به‌ قه‌باره‌ى نانۆیى و له‌ژێر ته‌ركیزێكى تایبه‌تدا، كه‌ كۆنترۆڵكراو بێت جێى مه‌ترسى نییه‌ و سودبه‌خشه‌".
سوینن ئاماژه‌ى به‌وه‌شداوه‌، ئه‌وه‌ یه‌كه‌مجاره‌ تاقیكردنه‌وه‌ى له‌ناوبردنى خانه‌ شێرپه‌نجه‌ییه‌كان له‌رێگه‌ى ئۆكسیدى كانزاكانه‌وه‌ بكرێت، له‌هه‌نگاوى دووه‌میشدا وردیله‌ى نانۆیى كانزایى دیكه‌ دروستده‌كه‌ن به‌تایبه‌تى ئه‌و وردیلانه‌ى كاریگه‌رى له‌ جۆره‌كانى شێرپه‌نجه‌ ده‌كه‌ن.


شەپۆلەکانی نەوا

Copyright © 2017 - Radio Nawa. Designed and Developed by Avesta Group