بۆچی حکومەتی هەرێم کەناڵێکی فەرمی نیە ، کەچی حزبەکان خاوەنی دەیان کەناڵن؟!

ئەحمەد جەردیس

7 کاتژمێر پێش ئێستا

بۆچی تاکو ئێستا حکومەتی هەرێم کەناڵێکی فەرمی نیە تەنانەت ئەگەر لۆکالیش بێت؟ هەموو ولات و دەسەلاتی دونیا کەناڵی فەرمی خۆیان هەیە ، تەنانەت دەسەلاتی داعش کە تەمەنی چەند مانگێک بوو کەناڵی فەرمی خۆی هەبوو ، بۆحزب کەناڵی هەبێت  حکومەت نەبیبێت ،  نەبوونی کەناڵێکی فەرمی حکومەت نیشانەی هەبوونی چەندین قەیرانی قووڵە ، ئەمە بەڵگەیەکی نامۆ و نیشاندەری کێشەیەکی بنەڕەتییە لە پێکهاتەی حوکمڕانیدا. ئەم بۆشاییە دەرەنجامی چەند هۆکار و لێکەوتەیەکی مەترسیدارە، حکومەتێک کە نەتوانێت بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ و یەکگرتوو پەیام و کارەکانی خۆی بە هاووڵاتیان بگەیەنێت، حکومەتێکی لاواز دەبێت و  هەمیشە وەک پاشکۆی حیزبەکان دەبینرێت نەک وەک دامەزراوەیەکی باڵای نیشتمانی.
نەبوونی کەناڵێکی فەرمی بۆ حکومەتی هەرێم کێشەیەکی تەکنیکی نییە، بەڵکو ڕەنگدانەوەی ڕاستەقینەی باڵانسی هێز و سروشتی سیستەمی سیاسیی هەرێمە، کە تێیدا دەسەڵاتی حیزب زۆرجار لە سەروو دەسەڵاتی دامەزراوە فەرمییەکانی حکومەتەوەیە.
حکومەتی هەرێم  لە بنەڕەتدا بەرئەنجامی ڕێککەوتن و هاوبەشی نێوان هێزە سیاسیەکانە . هەر یەک لەم هێزانە بەرژەوەندی و ئەجێندای تایبەت بە خۆیان هەیە و میدیاکانیان وەک ئامرازێک بۆ جەنگی سیاسی و پاراستنی بەرژەوەندییەکانیان بەکاردەهێنن. دامەزراندنی کەناڵێکی حکومی یەکگرتوو، پێویستی بە یەک گوتاری نیشتمانی هاوبەش هەیە، کە ئەمەش لەگەڵ واقیعی ململانێی حیزبیدا نایەتەوە. 
دروستبوونی ئەم بۆشاییە وایکردووە کەناڵە حیزبییەکان ببنە دوو بەرەی دژ بەیەک. بەرەیەک بە شێوەیەکی ناڕەوا بەرگری لە حکومەت دەکات و دەیکاتە فریشتە، بەرەکەی تر بە هەمان شێوە حکومەت دەکاتە شەیتان، لەم نێوەندەدا،حکومەت بۆتە گۆڕەپانی ململانێی نێوان حزبەکان و  هاووڵاتیش کەوتۆتە  نێوان دوو گوتاری توندڕەو و دژ بەیەک. ڕاستییەکان ون دەبن و زانیاری بابەتی جێگەی نامێنێتەوە، نەبوونی وتارێکی نیشتمانی یەکگرتوولە کاتی قەیرانەکاندا وەک (شەڕی تیرۆرستانی داعش، قەیرانی ئابووری، پەتای کۆرۆنا) بەڵگەن لەسەر ئەوەی کە حکومەت خاوەنی مینبەرێکی بەهێز نییە بۆ گەیاندنی پەیامێکی یەکگرتوو و ڕوون و نیشتمانی  بە هەموو هاوڵاتیان بەبێ فلتەری حیزبی.

هاوڵاتیان بەگوێرەی ئینتیمای حیزبی سەیری کەناڵەکان دەکەن، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی لە دوو جیهانی جیاوازدا بژین و دابەشبوونی کۆمەڵگە زیاتر بکات، زۆربەی خەڵک دەزانن کە کەناڵەکان حیزبین و هەواڵەکان بە ئاراستەیەکی دیاریکراودا دەبەن، ئەمەش متمانەی گشتی بە میدیا  ناهێلێت.

نەبوونی کەناڵێکی حکومی لە هەرێمی کوردستان چەندین هۆکاری سیاسی، مێژوویی و ئابووری لەپشتیەوەیە.
لێرەدا دەتوانین هۆکارە سەرەکییەکان ڕوون بیکەینەوە:
١. پێکهاتەی سیاسیی حکومەت و ململانێی حیزبی:
حکومەتی هەرێمی کوردستان لەسەر بنەمای "هاوبەشی" و ڕێککەوتنی نێوان حیزبە سیاسییە سەرەکییەکان پێکهاتووە. دروستکردنی کەناڵێکی فەرمی حکومەت ئەم پرسیارانە دێنێتە ئاراوە:
کێ کۆنترۆڵی دەکات؟ ئایا وەزارەتی ڕۆشنبیری، سەرۆکایەتی ئەنجومەنی وەزیران یان دامەزراوەیەکی سەربەخۆ؟
سیاسەتی میدیایی چۆن دەبێت؟ کام حیزب زیاتر دەتوانێت بۆ بەرژەوەندیی خۆی بەکاری بهێنێت؟
لەبەر ئەوەی متمانەی سیاسی لە نێوان حیزبەکاندا لاوازە، هیچ لایەنێک ئامادە نییە دەسەڵاتی کەناڵێکی وا گەورە و کاریگەر بداتە دەست لایەنەکەی تر یان تەنانەت دامەزراوەیەکی هاوبەش کە ترسیان هەبێت لایەنی بەرامبەر زاڵ بێت بەسەریدا. بۆیە، نەبوونی کەناڵەکە ئاسانترە لەوەی هەبێت و ببێتە سەرچاوەیەکی تری ململانێ.
٢. مێژووی دروستبوونی میدیای کوردی:
پێش دروستبوونی حکومەتی هەرێم، حیزبەکان خاوەنی میدیای خۆیان بوون (ڕادیۆ، ڕۆژنامە و گۆڤار). ئەم میدیایانە ئامرازی سەرەکی بوون بۆ شۆڕش، کۆکردنەوەی جەماوەر و گەیاندنی پەیامی حیزب. دوای ڕاپەڕین و دامەزراندنی حکومەت، حیزبەکان بەردەوام بوون لەسەر بەهێزکردنی میدیای خۆیان و لەگەڵ هاتنی تەکنەلۆژیای سەتەلایت، دەیان کەناڵی تەلەفزیۆنییان دامەزراند. کەواتە، میدیای حیزبی پێش میدیای حکومی لەدایک بووە و بووەتە ئەمری واقیع.
٣. توانای دارایی:
حیزبەکان لە هەرێمی کوردستان خاوەنی سەرچاوەی دارایی گەورەن کە لە دەرەوەی بودجەی فەرمی حکومەتە. ئەمەش وا دەکات بتوانن بە ئاسانی بودجەیەکی زەبەلاح بۆ کەناڵەکانیان تەرخان بکەن. لە بەرامبەردا، دامەزراندنی کەناڵێکی حکومی پێویستی بە بودجەیەکی فەرمی، شەفاف و گەورە هەیە کە دەبێت لە پەرلەمان پەسەند بکرێت، ئەمەش خۆی دەکەوێتەوە ژێر ململانێی سیاسی.
٤. ئامانجی میدیایی:
کەناڵە حیزبییەکان تەنها بۆ گەیاندنی هەواڵ نین، بەڵکو ئامرازی گرنگن بۆ پڕۆپاگەندەی سیاسی و جوانکردنی وێنەی حیزب و هێرشکردنە سەر نەیارە سیاسییەکان و کۆکردنەوەی دەنگ و هاندانی لایەنگران و شێواندنی ڕاستییەکان بۆ بەرژەوەندیی حیزب.
کەناڵێکی فەرمی حکومەت ناتوانێت ئەم ئەرکانە جێبەجێ بکات،لە ئامانجی حزبەکان دوور دەکەوێتەوە بۆیە حیزبەکان پێویستیان بە کەناڵی تایبەت بە خۆیانە بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانیان.

هەرچەندە حکومەتی هەرێم  لە ڕێگەی فەرمانگەی میدیا و زانیاری و وێبسایتی فەرمی (gov.krd) و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە هەوڵ دەدات زانیاری و بڕیارەکانی بگەیەنێت، بەڵام کاریگەری ئەمانە بە بەراورد بە کەناڵە سەتەلایتییە گەورەکانی حیزبەکان زۆر کەمترە. هەروەها وەزارەتی پەروەردە کەناڵیکی تایبەت بەخۆی هەیە تەنیا کاروچالاکیەکانی خۆی بڵاودەکاتەوە ، پەرلەمانی کوردستانیش کەناڵێکی تایبەت بە خۆی هەیە، بەڵام زیاتر کارەکانی پەرلەمان دەگوازێتەوە و کاریگەرییەکی بەرفراوانیان نییە.


ئەو وتارانەی لە ماڵپەڕی رادیۆی نەوا بڵاودەكرێنەوە تەنها گوزارشت لە بۆچونی نوسەرەكانیان دەكات.

شەپۆلەکانی نەوا

  • زۆرترین خوێندراو
  • دواترین هەواڵ
Copyright © 2017 - Radio Nawa. Designed and Developed by Avesta Group